Grote kunst en ware liefde

Het stond al een poosje op mijn bucket-list: een bezoek aan Stedelijk Museum Schiedam. Dus de uitnodiging om naar de tentoonstelling over het werk en leven van kunstenaarsechtpaar Adya van Rees-Dutilh en Otto van Rees kon ik natuurlijk niet laten schieten! 

Geïntrigeerd als ik ben door geliefden in de kunst als Frida Kahlo en Diego Rivera, Vanessa Bell en Duncan Grant, Camille Claudel en Auguste Rodin om een paar te noemen, bevond ik me in een snoepwinkel. In mijn ogen geeft de liefde aan kunst een diepere emotionele, zelfs spirituele dimensie. 

Wanneer deze kunstenaars elkaar vangen op schildersdoek of in klei stap je als toeschouwer in de intimiteit van een relatie. Ik voel me dan als een voyeur die dicht op de huid van de kunstenaar en de geliefde kruipt. Aandachtig kijkend vind ik daarin een spiegel waarin ik mezelf op een andere manier tegen het licht kan houden.

In werk dat met liefde is gemaakt zit een tederheid of passie ingekapseld die voorbijgaat aan simpelweg nabootsen. Het is de liefdevolle aandacht die het verschil maakt. Die de ziel vangt, zo je wilt. En het is de onvoorwaardelijke liefde die een werk spiritueel maakt. 

Onvoorwaardelijke liefde staat of valt bij oordeel. Door niet te oordelen kun je verder kijken dan 'het plaatje'. Het plaatje is het beeld dat je ziet met je hoofd, het denken dat analyseert, interpreteert, verzint en oordeelt. Dit is voorwaardelijk. Voldoet het plaatje niet aan het beeld dat je in je hoofd hebt, ofwel 'hoe het hoort of zou moeten zijn', dan kun je dat als 'mooi' of 'lelijk' bestempelen. 

Door niet te oordelen breng je het hart naar wat je ziet. Je gaat voorbij het plaatje en stapt in de ruimte erachter. De ruimte waarin alles zich toont zoals het is en helemaal mag zijn zoals het is. Het gaat hier niet om de liefde die blind maakt. Het gaat om de liefde die ziet en laat zijn. Die gedrag kan afkeuren, maar niet de mens en diens essentie. 

Onvoorwaardelijke liefde bestaat ook in flow. Wanneer je helemaal opgaat in wat je aan het doen bent. Loskomt van toekomstige of verleden tijd en plaats. Of wanneer je opgaat in de ander, de wereld verdwijnt en een uur een minuut lijkt. In die 'eeuwige ruimte' is er een ervaren van kalme rust. Van innerlijke stilte waaruit vanzelf iets nieuws ontstaat. Iets dat voorkomt uit een bron die groter is dan het beperkte denken. Het leven zelf is dan aan het werk door jou heen. Dat is wat flow is, 'het' stroomt. Je kunt 'het' God noemen, het universum, de creatieve bron, bewustzijn... 

In flow zijn is wat de grote kunstenaars kenmerkt. Het is ook wat de grote liefde kenmerkt. Prachtig verbeeld in het werk van Otto en Adya van Rees.

Foto: eigen afbeelding